Rehberlik Çalışmalarımız - Meslek İlgi Yetenek Değer ve Kişilik Özellikleri Semineri

Meslek ilgi yetenek değer ve kişilik özellikleri ilişkisi konulu seminer okul rehber öğretmenimiz Hilal Tem tarafından 11 ve 12. Sınıf öğrencilerine 05.11.2024 tarihinde gerçekleştirildi.

MESLEKTE İLGİ, DEĞER, YETENEK VE KİŞİSEL ÖZELLİK İLİŞKİSİ

Meslek Nedir?

İnsanlara yararlı mal veya hizmet üretmek ve karşılığında bir gelir elde etmek için yapılan belli bir eğitimle kazanılan ve kuralları toplumca belirlenmiş faaliyetler bütünüdür.

Meslek Seçimi

Meslek seçimi, bir kimsenin kendisine açık olan meslekleri çeşitli yönleri ile değerlendirip kendi ihtiyaçları ve beklentileri açısından istenilen yönleri çok, istenilmeyen yönleri az olan birine yönelmeye karar vermesidir. Sınav puanlarına veya popülerliğe göre seçilmemesi gereken, yaşam boyu bireyin oluşturduğu benlik, kişilik örüntüleriyle şekillenen, yine bireyin ilgi, değer ve yeteneklerine göre son halini alan bir seçimdir.

Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler

•Kişinin geleceğe yönelik hayalleri, istekleri

•Kişinin cinsiyeti, fiziksel ve psikolojik özellikleri

•İlgiler, yetenekler ve zekâ

•Akademik başarı

•Ailenin beklentileri ve sosyo-ekonomik düzeyi

•Çevrenin etkisi

•Teknolojik, sosyal, kültürel ve endüstriyel gelişmeler

•Mesleğin toplumdaki konumu ve mesleğe olan talep

•Mesleğin gelir düzeyi

•Mesleğin eğitim ve kariyer imkânları

•Ülkenin ekonomik yapısı, iş bulma olanakları vb.

Yetenek Nedir?

 Bireyin bir iş veya etkinliği diğerlerinden daha hızlı yapabilme kapasitesi ve öğrenme gücüdür.

Yetenek ile ilgili bilinmesi gerekenler:

“Her çocuğun yetenek alanı farklıdır.”

“Yetenek genel olarak kalıtsaldır.”

“Çocuğun yeteneği olduğu alana ilgisi varsa ve çevresel koşulları bu ilgisini destekliyorsa, çocuğun becerisi gelişecektir.”

“Desteklenmeyen yetenek alanları zamanla körelirler.”

İlgi Nedir?

 Bir işi, etkinliği veya görevi yaparken alınan doyum veya keyiftir. Bir faaliyeti sevme veya sevmeme durumudur.

“Meslek seçiminde yeteneklerimiz kadar ilgilerimiz de önemlidir.”

“Sevdiğimiz bir işi yaparken daha başarılı oluruz.”

Meslek Değerleri Nedir?

 Bir mesleğin seçilmesi sonucunda mesleğin sağlayacağı kazanç anlamına gelmektedir. Meslekler ihtiyaçlarımıza yanıt verdiği düzeyde değerlidir. Bu nedenle herkes değerlerine ve ihtiyaçlarına uygun mesleğe yönelmelidir. Para, toplumsal saygınlık, güvence, düzenli yaşam vb. meslek seçiminde ön plana çıkan değerlere örnek olarak verilebilir.

Kişilik Özellikler Nedir?

Kişiliğimiz doğuştan getirdiğimiz özelliklerimiz ve sosyal çevremiz sonucu şekillenir. Örneğin; içedönük kişilik özellikleri sergileyen bir bireyin, iletişim becerisi yüksek mesleklerde başarılı olma ihtimali, dışadönük bireylere göre daha düşüktür. Mesleğin özellikleri ile kişinin özellikleri uyuşursa bireyin yaptığı işte daha başarılı olacağı düşünülmektedir.

“Kariyer gelişimi, kişilik özelliklerinden bağımsız gelişemez.”

MESLEK SEÇİMİNE GİDEN YOLDA

ÇOCUKLAR VE GENÇLERİN GEÇTİĞİ YAŞAMSAL DÖNEMLER

11-12 yaşlarında; Çocukların seçimlerini ilgileri belirlemeye başlar.

13-14 yaşlarında; Ergenler becerilerinin farkına varmaya başlarlar ve eğitim hayatı ön plana çıkar. Bu dönemle birlikte zaman algısı gelişerek ergenlerin gelecekle ilgili daha gerçekçi yorumlar yaptıkları görülmektedir.

15-16 yaş ile birlikte; Değerler ön plana çıkmaya başlar. Bu dönemde ergenler para kazanmak, statü edinmek, birilerine yardım etmek, geleceklerini güvence altına almak gibi mesleklerin sunacağı değerleri düşünmeye başlarlar.

17-18 yaş ile birlikte; Meslek seçimi ve bu seçimin getirdiği sorumlulukları üstlenme dönemine geçilir.-Üniversiteye gidilip gidilmeyeceği,-Üniversitede hangi alana gidileceği,-Seçilen alanın koşulları (istihdam, maaş, kişinin mesleki değerleri ile örtüşme düzeyi vb.)

ANNE BABALAR OLARAK NELER YAPABİLİRSİNİZ?

-          Çocuğunuz farklı meslekleri araştırmasını teşvik edin ve öğrendiklerini sizinle paylaşmasını sağlayın.

-          Çocuğunuzla ortak bir plan hazırlayarak farklı mesleklerin yapıldığı iş yerlerini ziyaret etmeye çalışın. Çevrenizde farklı mesleklerde çalışan tanıdıklarınızla randevu ayarlayın ve çocuğunuzun meslekleri yerinde gözlemlemesini sağlayın.

-          Çocuğunuzun kendisini tanımasına katkı sağlayın. Örneğin; seni tanımlayan 3 özelliği sırala veya en çok zorlandığın 3 şey nedir? gibi sorularla çocuğunuzun kendi özelliklerini düşünmesini sağlayın.

-          Çocuğunuzda gözlemlediğiniz güçlü yönleri çocuğunuzla paylaşın.

-          Çocuğunuzla ileride nasıl bir yaşam tarzına sahip olmak istediği üzerine sohbet edin. Hayal ettiği standartlara ulaşması için bugün neler yapması gerektiğini belirleyin.

-          Çocuğunuzun bugün yapması gereken görevleri belirli bir plan çerçevesinde yapması için teşvik edin.

-          Çocuğunuzun seçimlerinde baskıcı bir tutum sergilemeyin. Çocuğunuz ile birlikte konuşarak onun için en doğru seçimi belirlemesinde rehber olun.